USA: odporność gospodarki może być dalej testowana przez spór o pułap zadłużenia

Janet Yellen ostrzegła niedawno, że Stanom Zjednoczonym może zabraknąć gotówki już 1 czerwca, jeśli Kongres nie zawiesi lub nie podniesie limitu zadłużenia. Dla przypomnienia, pułap zadłużenia ustalono na 31,4 bln USD, kwotę osiągniętą w styczniu 2023 roku.

Od tego czasu rząd federalny ucieka się do "nadzwyczajnych środków", aby wywiązać się ze swoich zobowiązań. Yellen wezwała ustawodawców do jak najszybszego osiągnięcia porozumienia z administracją Bidena, aby uniknąć zawirowań finansowych i gospodarczych. Jednak podczas gdy Biały Dom nadal naciska na "czyste" podniesienie pułapu zadłużenia, Republikanie, którzy przejęli kontrolę nad Izbą Reprezentantów po wyborach w połowie kadencji w 2022 r., nalegają na głębokie cięcia wydatków jako warunek wstępny. W miarę zbliżania się terminu, a kompromis polityczny pozostaje odległy, wzrost awersji do ryzyka może obciążyć dolara amerykańskiego i pchnąć rentowności obligacji skarbowych w górę. Stanowi to dodatkowe wyzwanie dla amerykańskiej gospodarki, która już teraz boryka się z wysoką inflacją i stopami procentowymi oraz zawirowaniami w sektorze bankowym.

 

Podniesienie pułapu zadłużenia: od quasi-formalności do broni politycznej

Podczas gdy w przeszłości pułap zadłużenia USA był regularnie podnoszony lub zawieszany, obecnie jest on przedmiotem wzmożonej debaty i manewrów, a partie opozycyjne wykorzystują go jako broń polityczną. Najbardziej jaskrawym przykładem był spór o limit między administracją Obamy a Republikanami w 2011 roku. Kryzys ten doprowadził do obniżenia przez agencję S&P ratingu kredytowego rządu USA do AA+. Choć udało się uniknąć niewypłacalności, dolar osłabił się, a rentowności obligacji skarbowych wzrosły.

Niedawno limit został ostatnio podniesiony w grudniu 2021 r., kiedy Partia Demokratyczna miała niewielką większość w Kongresie. Jednak brinkmanship w tej kwestii wydawał się coraz bardziej prawdopodobny po tym, jak Republikanie odzyskali kontrolę nad Izbą Reprezentantów po wyborach w połowie kadencji w listopadzie 2022 roku. 19 kwietnia republikański przewodniczący Izby Reprezentantów przedstawił projekt ustawy łączącej podwyższenie pułapu zadłużenia o 1,5 bln USD z szacowanymi cięciami wydatków o 4,5 bln USD w ciągu następnej dekady. Plan ten został natychmiast odrzucony przez administrację Bidena i jest mało prawdopodobne, aby został zatwierdzony przez Senat kontrolowany przez Demokratów. W miarę zbliżania się terminu wznowiono negocjacje między administracją Demokratów a Republikanami, ale na razie stanowiska pozostają daleko od siebie.

Niewykonanie zobowiązania miałoby kaskadowe konsekwencje

Niewypłacalność miałaby tragiczne konsekwencje dla rynków finansowych, gospodarki, ale także na poziomie politycznym.  Republikanie i Demokraci mają zatem motywację do osiągnięcia porozumienia, a kompromis w ostatniej chwili pozostaje prawdopodobny. Nie możemy jednak całkowicie wykluczyć niewykonania zobowiązania przez przypadek spowodowanego zwiększoną polaryzacją amerykańskiego krajobrazu politycznego. Trwa debata nad szeregiem obejść, aby uniknąć kryzysu.

  • Petycja o absolutorium w celu wymuszenia głosowania w sprawie limitu zadłużenia: jeśli negocjacje między Białym Domem a Kongresem zakończą się niepowodzeniem, Demokraci w Izbie Reprezentantów i Senacie mogą wymusić głosowanie w sprawie podwyższenia limitu zadłużenia.
  • Joe Biden powołuje się na sekcję 4 14. poprawki do konstytucji. Zgodnie z jedną z interpretacji tej poprawki, prezydent mógłby zastąpić Kongres i zmusić Skarb Państwa do emisji obligacji rządowych w celu wywiązania się ze swoich zobowiązań. Doprowadziłoby to jednak prawdopodobnie do kryzysu konstytucyjnego.
  • "Moneta okolicznościowa": prawo federalne upoważnia Skarb Państwa do bicia okolicznościowej monety platynowej w celu obejścia uprawnień Kongresu. Po zdeponowaniu monety w Fed, Skarb Państwa mógłby płacić swoje rachunki z konta utworzonego przez monetę bez emitowania nowego długu. Rozwiązanie to wydaje się mało prawdopodobne, ponieważ sądy prawdopodobnie zakwestionowałyby podstawę prawną takiego posunięcia.
  • Emisja "obligacji premium": Departament Skarbu mógłby wykorzystać fakt, że do pułapu zadłużenia wliczane są tylko spłaty kapitału, a nie odsetki. Emitując nowe obligacje o wyższym oprocentowaniu, Skarb Państwa mógłby zmniejszyć nominalną kwotę niespłaconego zadłużenia, a tym samym obejść pułap zadłużenia. Strategia ta byłaby oczywiście kosztowna, ponieważ zwiększyłaby płatności odsetkowe.

 

Dodatkowe wyzwanie dla gospodarki pod presją

Na początku 2023 r. amerykańska gospodarka wykazała się odpornością, odnotowując wzrost wydatków konsumenckich i wciąż silny rynek pracy. Perspektywy są jednak trudne i niepewne.

Inflacja na poziomie 4,9% w kwietniu 2023 r. pozostaje zbyt wysoka, aby Fed mógł ogłosić zwycięstwo. Oczekujemy, że stopy procentowe pozostaną na restrykcyjnych poziomach przez cały 2023 r., nawet jeśli negatywny wpływ jest już odczuwalny w sektorach takich jak budownictwo mieszkaniowe i przyczynia się do spadku inwestycji biznesowych. Ponadto, dwa miesiące po upadku Silicon Valley Bank, niepowodzenie First Republic Bank budzi ponowne obawy o amerykański sektor banków regionalnych. Wstępne dowody sugerują, że banki reagują na to zamieszanie poprzez dalsze zacieśnianie akcji kredytowej.

Coface spodziewa się spowolnienia wzrostu PKB w USA do 1,2% w 2023 roku. Nasz scenariusz bazowy przewiduje, że w tym roku gospodarka amerykańska ledwo uniknie recesji, ale seria niekorzystnych wydarzeń w ostatnich tygodniach może doprowadzić do jej przekroczenia.